پلی‌استیشن ۵ به‌طور پیش‌فرض برنده جنگ کنسول‌ها شد. حالا چه؟

علاوه بر همه این‌ها، سونی با رقیب مستقیمی به نام مایکروسافت مواجه است. این شرکت به شدت درگیر سرمایه‌گذاری‌های فزاینده در بازی‌های رایانه‌ای است. همچنین سرویس اشتراکی Game Pass و آینده بازی‌های ابری را توسعه می‌دهد. خرید ۶۸.۷ میلیارد دلاری Activision Blizzard نیز از دیگر اقدامات مایکروسافت است. این خرید به سرعت مایکروسافت را به یک ناشر بزرگ شخص ثالث تبدیل کرد.

تأثیر خریدهای استراتژیک مایکروسافت

هیچ‌یک از این حرکت‌های استراتژیک به نفع کنسول‌های ایکس‌باکس نبودند. این اقدامات باعث شدند که کنسول‌های ایکس‌باکس از تمرکز و بازی‌های انحصاری محروم شوند. در نتیجه، این کنسول‌ها در فروش به شدت از پلی‌استیشن عقب ماندند.

پنج سال گذشته و مایکروسافت عملاً از انحصاری‌ها دست کشیده است. اکنون بیشتر عناوین خود را بر روی PS5 منتشر می‌کند. این امر به معنای فروش بیشتر برای سونی است. سال آینده شاهد عرضه Halo بر روی پلی‌استیشن خواهیم بود. به طور نمادین، مایکروسافت در جنگ کنسول‌ها تسلیم شده است و PS5 پیروز میدان است.

پس چرا این احساس شکست وجود دارد؟

عوامل موثر بر عرضه پلی‌استیشن ۵ پرو

پاسخ در شبکه‌ای به هم پیوسته از عوامل نهفته است. طراحی سخت‌افزار، تولید نرم‌افزار و کندی پیشرفت‌های فناوری از جمله این عوامل هستند. همچنین، تغییر انتظارات بازیکنان و شرایط فوق‌العاده‌ای که کنسول در میانه یک همه‌گیری جهانی عرضه شد، نقش مهمی ایفا کردند.

ابتدا بیایید کمی به گذشته برگردیم. پلی‌استیشن ۴ آغازگر دوره‌ای نوین برای سخت‌افزارهای سونی بود. طراحی‌های پیچیده کن کوتاراگی، پدر پلی‌استیشن، در نهایت به پلی‌استیشن ۳ منجر شد. این کنسول دیر عرضه شد، قیمت بالایی داشت و پیچیده بود. همچنین ساخت بازی برای آن دشوار بود. مهندس ارشد جدید، مارک سرنی، رویکردی تازه را به ارمغان آورد. او معماری ساده و منطقی را معرفی کرد که شبیه به یک رایانه شخصی بهینه‌سازی شده بود. این معماری مبتنی بر چیپ‌های AMD بود که مشابه ایکس‌باکس نیز بود.

اهداف اصلی پلی‌استیشن ۴

دو هدف اصلی وجود داشت: تلویزیون‌های ۱۰۸۰p “فول اچ‌دی” که در آن زمان استاندارد بازار بودند و سهولت توسعه برای شرکای ثالث که بازی‌های چندپلتفرمی می‌ساختند. هر دو هدف به خوبی محقق شدند.

PS5 قرار بود به همان اندازه منطقی و بی‌رحمانه باشد. هدف این بود: همان، اما بیشتر. این بار، تلویزیون‌های 4K هدف بودند. سرنی همچنین خواستار زمان بارگذاری سریع‌تر و ارتقاء کاربری بهتر بود. جهش به 4K، از نظر تعداد پیکسل‌هایی که کنسول باید پردازش کند، بسیار بزرگ و پرهزینه بود. این امر منجر به دستگاهی سنگین و نه چندان زیبا شد. تلاش سونی برای پنهان کردن حجم آن با صفحات جلویی موج‌دار عجیب واقعاً کارساز نبود و به خوبی قدیمی نشده است. طراحی مجدد به اصطلاح PS5 Slim به سختی وضعیت را بهبود بخشید.

نتایج فناوری جدید PS5

و این همه فناوری چه چیزی به ارمغان آورد؟ نه به اندازه کافی. کنسول پایه نمی‌تواند به طور قابل اعتمادی به وضوح کامل و بومی 4K برسد. حتی با ۳۰ فریم در ثانیه، در بیشتر بازی‌های AAA این امکان وجود ندارد. امید به ۶۰ فریم در ثانیه به عنوان استاندارد جدید دوباره از بین رفت. در حالی که پذیرش تلویزیون‌های 4K خوب بود، همچنان سوال‌برانگیز است که چقدر اکثر مصرف‌کنندگان به وضوح بالاتر اهمیت می‌دهند یا حتی می‌توانند آن را درک کنند.

Insomniac Games/Sony Interactive Entertainment

در همین حال، بلافاصله مشخص نبود که تصاویر با وجود تمام این پیکسل‌های اضافی چقدر واقعاً بهتر شده‌اند. عناوین انحصاری مانند Ratchet & Clank: Rift Apart عالی به نظر می‌رسیدند. اما شاید این بهبودها به اندازه ۵۰۰ دلار بهتر از یک بازی PS4 نبودند. بازده نزولی به طور کامل در حال اجرا بود. در هر صورت، انتظارات گیمرها به گونه‌ای در حال تغییر بود که تأثیر یک نسل جدید کنسول را تضعیف می‌کرد.

سازگاری کامل PS5 با PS4 واقعاً یک تسکین بزرگ بود. به ویژه پس از اینکه PS3 نشان داد بر روی PS4 قابل شبیه‌سازی نیست. گیمرهای پلی‌استیشن می‌توانستند از مایکروسافت برای این موضوع تشکر کنند. زیرا با اولویت دادن به آن در ایکس‌باکس، این مسئله را به جلو برد. این امر به یک انتظار ضروری در میان بازیکنان تبدیل شده بود. آن‌ها می‌خواستند کتابخانه‌های دیجیتال خود را به جلو ببرند. اما این همچنین باعث شد که مرز سخت بین نسل‌ها از بین برود و توسعه PS5 کم‌اهمیت شود.

چالش‌های انتشار بازی‌های جدید

یکی از بازی‌هایی که باید به عنوان یک نمایش اولیه برای این دستگاه می‌بود، Cyberpunk 2077 بود. اما به جای آن، در نسخه‌ای فقط برای PS4 منتشر شد. این نسخه به قدری مشکل‌دار بود که برای نزدیک به شش ماه از فروش خارج شد.

حتی مهم‌تر از آن، نسل جدیدی از بازی‌های مگا مانند Fortnite، Roblox و Minecraft از نظر فناوری سبک بودند و به خوبی بر روی PS4 اجرا می‌شدند. این امر باعث می‌شد ارتقاء به نسل جدید برای ده‌ها میلیون بازیکنی که بیشتر وقت بازی خود را در این دنیاها می‌گذرانند، ضروری به نظر نرسد.

هم‌زیستی نسل‌ها در دنیای بازی

نتیجه این بود که دوره‌ای طولانی از هم‌زیستی بین نسل‌ها به وجود آمد. در این دوره، تعداد زیادی از بازیکنان و توسعه‌دهندگان به نسل قبلی چسبیده بودند. توسعه‌دهندگان بازی‌هایی می‌ساختند که بر روی PS5 تفاوت چندانی نداشتند. بسیاری از ناشران، از جمله سگا، همچنان نسخه‌های PS4 بازی‌های خود را تولید می‌کنند. حتی سونی دو تا سه سال طول کشید تا انتشار بزرگ‌ترین عناوین خود — بازی‌هایی مانند God of War Ragnarok، Gran Turismo 7 و Horizon Forbidden West — را بر روی PS4 متوقف کند.

اگر می‌توانید Horizon Forbidden West را روی PS4 بازی کنید، چرا به PS5 نیاز دارید؟

به همه این دلایل، PS5 به اندازه کافی هیجان‌انگیز نبوده است. اما یک دلیل از همه مهم‌تر است: این کنسول بازی‌های مورد انتظار را ارائه نداده است.

چالش‌های انتشار بازی‌های PS5

هم بازی‌های انحصاری سونی و هم عناوین بزرگ شرکت‌های ثالث، که نمی‌توانستند روی PS4 نیز بازی شوند، ناامیدکننده بوده‌اند. این بازی‌ها با فاصله‌های زمانی طولانی منتشر شده‌اند. هزینه‌های رو به افزایش و طولانی شدن فرآیند توسعه بازی‌ها، از جمله دلایل این وضعیت هستند. همچنین، تأخیرهای تولید ناشی از همه‌گیری نیز مقصر این شرایط می‌باشند.

اما سونی نیز باید بخشی از مسئولیت را بپذیرد. تلاش‌های نادرست و مدیریت ناصحیح به سمت بازی‌های سرویس زنده، منجر به اتلاف سال‌ها زمان توسعه در میان استودیوهای برجسته سونی شد.

لغو پروژه‌های بزرگ سونی

پروژه‌هایی مانند بازی چندنفره God of War از Bluepoint، The Last of Us Online از Naughty Dog، Spider-Man: The Great Web از Insomniac و یک بازی بدون عنوان از Bend Studio همگی لغو شدند. اوج تحقیر و اتلاف زمانی بود که سونی به طور ناگهانی بازی تیراندازی قهرمانی فاجعه‌بار Concord را دو هفته پس از عرضه تعطیل کرد و استودیوی Firewalk Games، سازنده آن را بست.

بازی‌های عالی همیشه در هر پلتفرمی عرضه می‌شوند و برای PS5 نیز این موضوع صادق است. این کنسول چندین بازی انحصاری غیر PS4 فوق‌العاده داشته است: Astro Bot، Death Stranding 2، Spider-Man 2، Final Fantasy 7 Rebirth، Returnal، Demon’s Souls.

بازی‌های برتر شرکت‌های ثالث

همچنین بهترین بازی‌های شرکت‌های ثالث که فقط برای این نسل از کنسول‌ها منتشر شده‌اند: Baldur’s Gate 3، Clair Obscur: Expedition 33، Tekken 8 و Alan Wake 2، تنها چند نمونه از آنها هستند.

اما به عنوان یک جمع‌بندی برای پنج سال حضور در بازار، پس از حذف هر چیزی که می‌توانست روی PS4 نیز بازی شود، مانند Elden Ring یا Metaphor: ReFantazio، واقعاً به چیز زیادی نمی‌رسد. ما همچنان منتظر بازی‌ای هستیم که انتظار می‌رفت پلتفرم و نسل را تعریف کند. Grand Theft Auto 6 اکنون قرار است درست پس از ششمین سالگرد کنسول، در نوامبر ۲۰۲۶ عرضه شود.

تصویر: Rockstar Games

پس اگر PS5 چنین ناامیدکننده است، چرا اینقدر خوب فروخته است؟ اگر اجازه دهید با یک سوال به سوالی پاسخ دهم: آیا واقعاً اینطور است؟

عوامل مؤثر بر فروش PS5

کنسول در میانه یک همه‌گیری عرضه شد که باعث افزایش چشمگیر هزینه‌ها در حوزه بازی‌های ویدیویی شده بود. تقاضا برای PS5 بسیار بیشتر از عرضه سونی بود که بر اساس انتظارات فروش اولیه PS4 تنظیم شده بود. کمبود موجودی و فعالیت‌های ناخوشایند دلالان کمی به شهرت آن آسیب زد. اما در نهایت، تولید سونی بهبود یافت. با این حال، PS5 هنوز به طور معناداری از نظر فروش هم‌زمان با عرضه از PS4 پیشی نگرفته است. این در حالی است که بازار بازی‌های ویدیویی هنوز بسیار بزرگ‌تر از قبل از همه‌گیری است. حتی اگر از اوج خود در سال ۲۰۲۱ کمی کاهش یافته باشد. همچنین با وجود اینکه رقیبی تقریباً میدان را خالی کرده است. PS5 بزرگ است، اما باید بزرگ‌تر باشد. آن افزایش مهم GTA هنوز یک سال دیگر باقی مانده است.

در همین حال، آینده همچنان نامشخص به نظر می‌رسد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که سونی در حال برنامه‌ریزی برای پلی‌استیشن ۶ است. اما با توجه به هزینه‌های به سرعت در حال افزایش سخت‌افزارهای پیشرفته، تصور کنسولی که هم قیمت مناسبی داشته باشد و هم قدرتمندتر از PS5 باشد، دشوار است. این قبل از آن است که بررسی کنیم آیا تقاضا برای گرافیک بهتر واقعاً هنوز وجود دارد یا خیر.

چالش‌های پیش روی بازار کنسول‌ها

فراتر از این نگرانی‌ها، فروپاشی ایکس‌باکس و رونق بازی‌های رایانه‌ای، همراه با رشد آهسته بازی‌های ابری، سوالات وجودی درباره دوام بلندمدت بازار کنسول‌ها را مطرح می‌کند. این مسائل می‌تواند تأثیرات عمیقی بر آینده صنعت بازی داشته باشد.

پلی‌استیشن ۵ آخرین نسل از پلی‌استیشن نخواهد بود. اما ممکن است آنچه در آینده می‌آید، بسیار متفاوت به نظر برسد یا آنقدر مشابه باشد که ایده نسل‌ها را بی‌معنی کند. ما در لحظه‌ای از گذار قرار داریم. کنسولی که به نظر می‌رسد از هویت یا هدف خود مطمئن نیست. با پلی‌استیشن ۵، سونی آنچه را که برای پیروزی لازم بود انجام داد. اما نه آنچه برای ایجاد تأثیر ماندگار یا — تا کنون — میراثی قابل توجه نیاز بود.