پلی‌استیشن ۵ برنده جنگ کنسول‌ها شد؛ حالا چه؟

علاوه بر همه این‌ها، سونی با رقیب مستقیمی به نام مایکروسافت مواجه است. مایکروسافت به شدت درگیر سرمایه‌گذاری‌های فزاینده در بازی‌های رایانه‌ای است. همچنین، سرویس اشتراک Game Pass و آینده بازی‌های ابری نیز از دیگر تمرکزهای آن است. خرید ۶۸.۷ میلیارد دلاری Activision Blizzard نیز از اقدامات مهم مایکروسافت بوده است. این خرید، مایکروسافت را به یک ناشر بزرگ و مستقل تبدیل کرد.

هیچ‌یک از این حرکت‌های استراتژیک به نفع کنسول‌های ایکس‌باکس نبود. این موضوع باعث شد که کنسول‌های ایکس‌باکس از تمرکز و بازی‌های انحصاری محروم شوند. در نتیجه، این کنسول‌ها در فروش به شدت از پلی‌استیشن عقب ماندند.

پنج سال گذشته و مایکروسافت عملاً از انحصاری‌ها دست کشیده است. بیشتر عناوین خود را بر روی PS5 منتشر می‌کند که به فروش بیشتر برای سونی منجر شده است. سال آینده شاهد عرضه Halo بر روی پلی‌استیشن خواهیم بود. به طور نمادین، مایکروسافت در جنگ کنسول‌ها تسلیم شده است و PS5 پیروز میدان است.

احساس شکست در میان پیروزی

پس چرا این احساس شکست وجود دارد؟

عوامل موثر بر عرضه پلی‌استیشن ۵ پرو

پاسخ در شبکه‌ای به هم پیوسته از عوامل نهفته است. طراحی سخت‌افزار و تولید نرم‌افزار از جمله این عوامل هستند. کندی پیشرفت‌های فناوری نیز نقش مهمی دارد. همچنین، تغییر انتظارات بازیکنان و شرایط فوق‌العاده‌ای که در زمان عرضه کنسول در میانه یک همه‌گیری جهانی وجود داشت، تاثیرگذار بودند.

ابتدا بیایید کمی به عقب برگردیم. پلی‌استیشن ۴ آغازگر دوره‌ای جدید برای سخت‌افزارهای سونی بود. طراحی‌های پیچیده کن کوتاراگی، پدر پلی‌استیشن، در نهایت به پلی‌استیشن ۳ منجر شد. این کنسول با تأخیر و قیمت بالا وارد بازار شد و پیچیدگی زیادی داشت. همچنین توسعه بازی‌ها برای آن سخت بود. مهندس ارشد جدید، مارک سرنی، رویکردی تازه را به ارمغان آورد. او معماری ساده و منطقی را معرفی کرد که شبیه به یک رایانه شخصی بهینه‌سازی شده بود. این معماری مبتنی بر چیپ‌های AMD بود که مشابه ایکس‌باکس نیز بود. دو هدف اصلی وجود داشت: تلویزیون‌های ۱۰۸۰p “فول اچ‌دی” که در آن زمان استاندارد بازار بودند و سهولت توسعه برای شرکای ثالث که بازی‌های چندپلتفرمی می‌ساختند. هر دو هدف به خوبی محقق شدند.

PS5 قرار بود به همان اندازه منطقی و بی‌رحمانه باشد. هدف این بود: همان، اما بیشتر. این بار، تلویزیون‌های 4K هدف بودند. سرنی همچنین خواستار زمان بارگذاری سریع‌تر و ارتقاء کاربری بهتر بود. جهش به 4K، از نظر تعداد پیکسل‌هایی که کنسول باید پردازش کند، بسیار بزرگ و پرهزینه بود. این امر منجر به دستگاهی سنگین و نه چندان زیبا شد. تلاش سونی برای پنهان کردن حجم آن با صفحات جلویی موج‌دار عجیب واقعاً کارساز نبود و به خوبی قدیمی نشده است. طراحی مجدد به اصطلاح PS5 Slim به سختی وضعیت را بهبود بخشید.

تأثیر فناوری بر عملکرد PS5

و این همه فناوری چه چیزی به ارمغان آورد؟ نه به اندازه کافی. کنسول پایه نمی‌تواند به طور قابل اعتمادی به وضوح کامل و بومی 4K، حتی در ۳۰ فریم در ثانیه، در بیشتر بازی‌های AAA برسد. امید به ۶۰ فریم در ثانیه به عنوان یک استاندارد جدید بار دیگر از بین رفت. در حالی که پذیرش تلویزیون‌های 4K خوب بود، همچنان سوال‌برانگیز است که چقدر اکثر مصرف‌کنندگان به وضوح بالاتر اهمیت می‌دهند یا حتی می‌توانند آن را درک کنند.

Insomniac Games/Sony Interactive Entertainment

در همین حال، بلافاصله مشخص نبود که تصاویر با تمام این پیکسل‌های اضافی چقدر واقعاً غنی‌تر شده‌اند. عناوین انحصاری مانند Ratchet & Clank: Rift Apart عالی به نظر می‌رسیدند. اما شاید نه به اندازه ۵۰۰ دلار بهتر از یک بازی PS4. بازده نزولی به طور کامل در حال اجرا بود. در هر صورت، انتظارات گیمرها به گونه‌ای در حال تغییر بود که تأثیر یک نسل جدید کنسول را تضعیف می‌کرد.

سازگاری کامل PS5 با PS4 یک تسکین بزرگ بود. این موضوع به ویژه پس از اینکه PS3 بر روی PS4 قابل شبیه‌سازی نبود، اهمیت بیشتری پیدا کرد. گیمرهای پلی‌استیشن می‌توانستند از مایکروسافت تشکر کنند. زیرا این شرکت با اولویت دادن به این موضوع در ایکس‌باکس، مسئله سازگاری را به جلو برد. این امر به یک انتظار ضروری در میان بازیکنان تبدیل شد. آن‌ها می‌خواستند کتابخانه‌های دیجیتال خود را به نسل بعدی منتقل کنند. اما این موضوع همچنین باعث شد که مرز سخت بین نسل‌ها از بین برود و توسعه PS5 کم‌اهمیت شود.

چالش‌های بازی‌های نسل جدید

یکی از بازی‌هایی که باید به عنوان یک نمایش اولیه برای PS5 عمل می‌کرد، Cyberpunk 2077 بود. اما این بازی به جای آن در نسخه‌ای فقط برای PS4 منتشر شد. این نسخه به قدری مشکل‌دار بود که برای نزدیک به شش ماه از فروش خارج شد.

حتی مهم‌تر از آن، نسل جدیدی از بازی‌های مگا مانند Fortnite، Roblox و Minecraft از نظر فناوری سبک بودند. این بازی‌ها به خوبی روی PS4 اجرا می‌شدند. بنابراین، ارتقاء به نسل جدید برای ده‌ها میلیون بازیکنی که بیشتر وقت بازی خود را در این دنیاها می‌گذرانند، ضروری به نظر نمی‌رسید.

هم‌زیستی نسل‌ها و تأثیر آن بر توسعه‌دهندگان

نتیجه این بود که دوره‌ای طولانی از هم‌زیستی نسل‌ها به وجود آمد. در این دوره، تعداد زیادی از بازیکنان و توسعه‌دهندگان به نسل قبلی چسبیده بودند. توسعه‌دهندگان بازی‌هایی می‌ساختند که روی PS5 چندان بهتر نبودند. بسیاری از ناشران، از جمله سگا، هنوز نسخه‌های PS4 بازی‌های خود را تولید می‌کنند. حتی سونی دو تا سه سال طول کشید تا انتشار بزرگ‌ترین عناوین خود — بازی‌هایی مانند God of War Ragnarok، Gran Turismo 7 و Horizon Forbidden West — را روی PS4 متوقف کند.

اگر می‌توانید Horizon Forbidden West را روی PS4 بازی کنید، چرا به PS5 نیاز دارید؟

به همه این دلایل، PS5 به اندازه کافی هیجان‌انگیز نبوده است. اما یک دلیل از همه مهم‌تر است: این کنسول بازی‌های جذابی ارائه نکرده است. هم بازی‌های انحصاری سونی و هم عناوین بزرگ شرکت‌های ثالث که نمی‌توانستند روی PS4 نیز بازی شوند، ناامیدکننده بوده‌اند. این بازی‌ها با فاصله زمانی زیاد عرضه شده‌اند. هزینه‌های رو به افزایش و طولانی شدن فرآیند توسعه بازی‌ها و همچنین تأخیرهای تولید ناشی از همه‌گیری، مقصر این وضعیت هستند.

اما سونی نیز باید بخشی از مسئولیت را بپذیرد. تلاش‌های نادرست و مدیریت ضعیف در زمینه بازی‌های سرویس زنده، منجر به هدر رفتن سال‌ها زمان توسعه در استودیوهای برجسته سونی شد. پروژه‌هایی مانند بازی چندنفره God of War از Bluepoint، The Last of Us Online از Naughty Dog، Spider-Man: The Great Web از Insomniac و یک بازی بدون عنوان از Bend Studio همگی لغو شدند.

اوج تحقیر و هدر رفت

اوج تحقیر و هدر رفت زمانی بود که سونی به طور خلاصه بازی تیراندازی قهرمانانه فاجعه‌بار Concord را دو هفته پس از عرضه تعطیل کرد. همچنین، استودیوی Firewalk Games، سازنده آن، بسته شد.

بازی‌های عالی همیشه بر روی هر پلتفرمی عرضه می‌شوند و برای PS5 نیز این موضوع صدق می‌کند. این کنسول چندین بازی انحصاری غیر PS4 فوق‌العاده داشته است. از جمله این بازی‌ها می‌توان به Astro Bot، Death Stranding 2، Spider-Man 2، Final Fantasy 7 Rebirth، Returnal و Demon’s Souls اشاره کرد.

همچنین بهترین بازی‌های شرکت‌های ثالث که تنها بر روی این نسل از کنسول‌ها منتشر شده‌اند نیز وجود داشته‌اند. Baldur’s Gate 3، Clair Obscur: Expedition 33، Tekken 8 و Alan Wake 2 تنها چند نمونه از آن‌ها هستند.

اما به عنوان یک جمع‌بندی برای پنج سال حضور در بازار، پس از حذف هر چیزی که می‌توانست روی PS4 نیز بازی شود، مانند Elden Ring یا Metaphor: ReFantazio، واقعاً به چیز زیادی نمی‌رسد. ما همچنان منتظر بازی‌ای هستیم که انتظار می‌رفت پلتفرم و نسل را تعریف کند. Grand Theft Auto 6 اکنون قرار است درست پس از ششمین سالگرد کنسول، در نوامبر ۲۰۲۶ عرضه شود.

تصویر: Rockstar Games

پس اگر PS5 چنین ناامیدکننده است، چرا اینقدر خوب فروخته است؟ اگر اجازه دهید با یک سوال به این سوال پاسخ دهم: آیا واقعاً اینطور است؟

عوامل مؤثر بر فروش PS5

کنسول در میانه یک همه‌گیری عرضه شد که باعث افزایش چشمگیر هزینه‌ها در زمینه بازی‌های ویدیویی شده بود. تقاضا برای PS5 بسیار بیشتر از عرضه سونی بود. این عرضه بر اساس انتظارات فروش اولیه PS4 تنظیم شده بود. کمبود موجودی و دلالی‌های ناخوشایند کمی به شهرت آن آسیب زد. اما در نهایت، تولید سونی بهبود یافت. با این حال، PS5 هنوز به طور معناداری از نظر فروش همزمان با عرضه از PS4 پیشی نگرفته است. این در حالی است که بازار بازی‌های ویدیویی هنوز بسیار بزرگ‌تر از قبل از همه‌گیری است. حتی اگر از اوج خود در سال ۲۰۲۱ کمی کاهش یافته باشد. همچنین با وجود رقیبی که تقریباً میدان را خالی کرده است. PS5 بزرگ است، اما باید بزرگ‌تر باشد. آن افزایش حیاتی GTA هنوز یک سال دیگر باقی مانده است.

در همین حال، آینده نامشخص به نظر می‌رسد. گزارش‌ها حاکی از آن است که سونی در حال برنامه‌ریزی برای پلی‌استیشن ۶ است. اما با توجه به هزینه‌های به سرعت در حال افزایش سخت‌افزارهای پیشرفته، تصور شکلی که هم قیمت مناسبی داشته باشد و هم قدرتمندتر از PS5 باشد، دشوار است. این قبل از آن است که به این فکر کنیم که آیا واقعاً تقاضا برای گرافیک بهتر همچنان وجود دارد یا خیر.

چالش‌های پیش روی بازار کنسول‌ها

فراتر از این نگرانی‌ها، فروپاشی ایکس‌باکس، رونق بازی‌های رایانه‌ای و افزایش آهسته بازی‌های ابری، سوالات وجودی درباره دوام بلندمدت بازار کنسول‌ها را مطرح می‌کند. این تغییرات می‌توانند تأثیرات عمیقی بر آینده صنعت بازی داشته باشند.

پلی‌استیشن ۵ آخرین نسل از پلی‌استیشن نخواهد بود. اما ممکن است آنچه در آینده می‌آید، بسیار متفاوت به نظر برسد یا آنقدر مشابه باشد که ایده نسل‌ها را بی‌معنی کند. ما در لحظه‌ای از گذار قرار داریم و با کنسولی روبرو هستیم که به نظر می‌رسد از هویت یا هدف خود مطمئن نیست.

چالش‌های پلی‌استیشن ۵

با پلی‌استیشن ۵، سونی آنچه را که برای پیروزی لازم بود انجام داد. اما نه آنچه که برای ایجاد تأثیر ماندگار یا میراثی قابل توجه نیاز بود. این کنسول در تلاش است تا جایگاه خود را در دنیای بازی‌های ویدئویی پیدا کند و به یک نماد تبدیل شود.